Giữa số lượng khách tham quan thực tế và số liệu báo cáo thông kê đôi lúc vẫn chưa đồng nhất. Ảnh: G.KHANG

Cần điều chỉnh

Công tác thống kê rất quan trọng vì giúp ngành du lịch nắm được tốc độ tăng trưởng khách để kịp thời có những giải pháp điều chỉnh, nhất là trong việc quảng bá, xúc tiến, xác định thị trường xây dựng sản phẩm kêu gọi đầu tư… Tại Quảng Nam, năm 1999, việc thống kê du lịch đã bắt đầu được áp dụng nhưng mãi đến năm 2006 dữ liệu thống kê mới chính thức được triển khai nhằm phân loại, xác định thị trường khách. Dù có vai trò khá quan trọng trong cung cấp thông tin nhưng thực tế thời gian qua việc thực hiện báo cáo thống kê của các doanh nghiệp vẫn chưa đầy đủ. Qua khảo sát, chỉ có khoảng 70% doanh nghiệp du lịch (chủ yếu các doanh nghiệp lớn từ 2- 5 sao và hoạt động lâu năm) thực hiện báo cáo thống kê thường xuyên, đầy đủ thông tin và đúng thời gian quy định. Với những khách sạn nhỏ, biệt thự du lịch, homestay, các doanh nghiệp lữ hành nội địa hoặc những doanh nghiệp mới được cấp phép hầu như chưa quan tâm đến công tác thống kê. Nhiều doanh nghiệp có báo cáo nhưng thông tin còn sơ sài, không đầy đủ hoặc không đúng thời gian quy định.

Theo ông Trần Quý Tấn – Trưởng phòng Quản lý lữ hành (Sở VH-TT&DL), định kỳ hằng năm Sở VH-TT&DL đều có văn bản nhắc nhở các doanh nghiệp du lịch về công tác báo cáo thống kê. Cùng với đó, Thanh tra Sở cũng thường xuyên kiểm tra và xử lý đối với các doanh nghiệp không thực hiện báo cáo thống kê định kỳ. “Để tăng số lượng các đơn vị thực hiện báo cáo thống kê và giúp công tác báo cáo thống kê của các doanh nghiệp trở nên thuận tiện, nhanh chóng, kịp thời, chính xác, vừa qua Sở đã phối hợp với Trung tâm Công nghệ thông tin tỉnh tổ chức lớp tập huấn chế độ báo cáo thông kê du lịch cho hơn 100 đơn vị du lịch trên địa bàn Quảng Nam nhằm giúp các doanh nghiệp xây dựng hệ thống phần mềm báo cáo thống kê trực tuyến. Sau buổi tập huấn hầu hết doanh nghiệp đã báo cáo theo Thông tư và phần mềm quy định, nay đã bắt đầu thực hiện đầy đủ nhiệm vụ này”, ông Tấn cho biết. Có thể nói, việc thực hiện báo cáo thống kê du lịch là hoạt động rất cần thiết vì thông qua hoạt động này không chỉ đánh giá được đóng góp của ngành du lịch đối với kinh tế xã hội mà càng góp phần đưa ra những dự báo phát triển và những yêu cầu về đầu tư trong từng giai đoạn. Tuy vậy, thời gian qua việc báo cáo thống kê vẫn còn nhiều vấn đề cần điều chỉnh. Trước hết là chưa thể hiện được sự nhất quán về mặt phương thức, công thức, phương pháp tiếp cận và cách thức thực hiện. Ngoài ra, nhiều địa phương hay điểm du lịch dù có tiến hành việc thống kê và báo cáo nhưng con số không phải lúc nào cũng đúng.

Liệu đáng tin cậy?

Theo ông Nguyễn Duy Quang – Chánh thanh tra Sở VH-TT&DL, dù đã có Nghị định quy định xử phạt đối với các trường hợp doanh nghiệp không thực hiện đúng chế độ báo cáo thống kê cho cơ quan nhà nước hoặc nộp báo cáo trễ… (phạt từ 5 - 10 triệu đồng đối với doanh nghiệp kinh doanh lữ hành và từ 1- 3 triệu đồng đối với doanh nghiệp kinh doanh lưu trú du lịch) nhưng đến nay hầu như chưa xử phạt đơn vị nào, chủ yếu vẫn là nhắc nhở. Không riêng gì doanh nghiệp, việc báo cáo số liệu khách tại các điểm du lịch hay địa phương và kể cả báo cáo của Sở VH-TT&DL về khách lưu trú và tham quan đôi khi vẫn có sự chênh lệch và mang tính chủ quan theo kiểu năm sau cao hơn năm trước. Bên cạnh đó, việc quy định tỷ lệ giữa khách tham quan và lưu trú là 35% – 40% (nghĩa là trung bình 100 khách tham quan sẽ có 35 - 40 khách ở lại) của ngành du lịch cũng khiến số liệu báo cáo càng khó đảm bảo chính xác, khách quan.

Đại diện một doanh nghiệp du lịch chia sẻ, đã đến lúc cần có một cách thức, phương thức tiếp cận và triển khai thực hiện khoa học để kết quả thống kê, đánh giá được tương đối xác thực số lượng khách quốc tế, khách nội địa và chi tiêu của mỗi loại khách cũng như tổng thu từ khách du lịch và các chi tiêu khác. Từ đó có cái nhìn toàn diện, khách quan để đưa ra được kế hoạch, chiến lược phát triển đúng đắn với tiềm năng và thực trạng du lịch của tỉnh. “Theo báo cáo của Phòng Thương mại và du lịch Hội An, năm 2015 tổng số khách tham quan, lưu trú trên địa bàn thành phố đạt khoảng 2,15 triệu lượt còn Báo cáo của Mỹ Sơn cũng chỉ 282 nghìn lượt nhưng theo tổng kết của Sở VH-TT&DL là 3,85 triệu lượt. Tôi không biết con số này ở đâu ra, kể cả cộng khách tại các điểm du lịch nhỏ lẻ khác như hồ Phú Ninh, công trình Tượng Mẹ VNAH hay Triêm Tây, Bhôồng… cũng không thể cao như thế”, vị đại diện doanh nghiệp thắc mắc.   

Ông Hồ Tấn Cường – Phó giám đốc Sở VH-TT&DL cho rằng, số liệu báo cáo thống kế đôi khi cũng chỉ mang tính… tương đối. Vì vậy, việc tổ chức các lớp tập huấn hướng dẫn thống kê, phương pháp ghi biểu, thống nhất phương pháp tính các chỉ tiêu về du lịch vừa qua, nhất là phổ biến nội dung Thông tư 26 của Bộ VH-TT&DL là cần thiết nhằm khắc phục những hạn chế này. “Trong du lịch việc định hướng thị trường rất quan trọng, vì nếu con số thống kê không chính xác sẽ không thể hoạch định được thị trường khách trong tương lai. Chưa kể, do du lịch là ngành kinh tế tổng hợp và có sản phẩm đặc thù, thống kê không đúng còn ảnh hưởng đến sự phát triển chung của nhiều ngành nghề khác. Vì thế thời gian tới, chắc chắn công tác thống kê cần được tiến hành một cách khoa học và chuẩn xác hơn”, ông Cường khẳng định.

GIA KHANG (baoquangnam.com.vn)