Khuyến nghị của BQ. Ảnh: BQL Khu Bảo tồn biển Cù Lao Chàm

Theo BQL, khỉ vàng ở Cù Lao Chàm là loài động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm thuộc nhóm IIB tại Nghị định 84/2021/NĐ-CP ngày 22 tháng 9 năm 2021 của Chính phủ về quản lý thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý hiếm và thực thi Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật rừng hoang dã nguy cấp.

Hai năm qua, một số đàn khỉ đã xuống các khu dân cư trên đảo Cù Lao Chàm để tìm kiếm thức ăn, quấy phá, gây ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân. Kết quả các đợt nghiên cứu thực địa của BQL Khu bảo tồn biển Cù Lao Chàm và Trung tâm Bảo tồn đa dạng sinh học Nước Việt Xanh (GreenViet) cho biết, có khoảng 200 cá thể khỉ vàng tại tất cả khu vực dân cư trên đảo và chúng hoạt động theo đàn.

Tạ Thanh Thảo – Cán bộ BQL cho biết, một số đàn thường xuyên ở xung quanh nhà người dân, một số đàn khác thường chỉ xuống khu vực dân cư vào buổi sáng sớm hoặc chiều tối để tìm kiếm thức ăn.

Khỉ xuống đường giao thông. Ảnh: BQL Khu Bảo tồn biển Cù Lao Chàm

Do thường xuất hiện tại các khu dân cư nên một số hướng dẫn viên, người đi xe ôm tìm cách cho khỉ ăn và nhử khỉ cho du khách xem. Thêm vào đó, các thùng rác tại hộ gia đình, nhà hàng, thùng rác công cộng, các bãi biển chưa được che đậy kỹ, thức ăn thừa vẫn còn đổ tại các bìa rừng tạo cơ hội cho đàn khỉ tiếp cận nguồn thức ăn.

“Những điều này dẫn đến sự thay đổi về tập tính tự tìm kiếm thức ăn trong tự nhiên của khỉ vàng. Một số cá thể không còn thói quen tìm kiếm thức ăn trong rừng mà chỉ đợi đến khung giờ cố định để được cho thức ăn và đang có hành động hung hăng, giật đồ đạc và thức ăn, tấn công du khách” – Tạ Thanh Thảo nói.

Với sự thay đổi về tập tính như hiện nay, khỉ vàng đang là mối đe dọa đến cuộc sống người dân và tìm ẩn nguy cơ ảnh hưởng đến cả hệ sinh thái trên đảo.  Chính vì thế, để bảo tồn hệ sinh thái, đảm bảo tập tính tự nhiên của khỉ vàng và ngăn chặn kịp thời các sự cố không mong muốn có thể xảy ra, Ban quản lý Khu bảo tồn biển Cù Lao Chàm đã đưa ra nhiều khuyến nghị.

Nghiêm cấm tuyệt đối các hành vi cho khỉ ăn và tạo điều kiện khỉ tiếp cận nguồn thức ăn trong khu dân cư vì nguồn thức ăn không phù hợp sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe và thay đổi bản năng kiếm ăn hoang dã của khỉ. Thức ăn thừa không đổ tại các bìa rừng, bãi biển để cắt nguồn thức ăn đối với khỉ; trong hoạt động chăn nuôi gà, vịt, bò,… cần theo dõi, kiểm soát việc cho động vật ăn.

Người dân trên đảo thực hiện phân loại rác tại nguồn đúng quy định, kiểm soát và che đậy kỹ thùng rác để khỉ không có cơ hội tiếp cận nguồn thức ăn; cảnh báo đến du khách không nên tiếp xúc, vui đùa với khỉ vì việc này có thể gây mất an toàn.

“Khỉ đi lại ngang nhiên trong khu dân cư, thậm chí giật cả thức uống trẻ em. Địa phương mong muốn cơ quan chức năng có giải pháp vừa bảo tồn được đàn vừa để thu hút du lịch” – Bà Phạm Thị Mỹ Hương – Chủ tịch UBND xã Tân Hiệp – TP. Hội An nói.

Hiện nay, mọi hành vi săn bắt, nuôi, nhốt, giết, tàng trữ, vận chuyển, buôn bán động vật hoang dã, trong đó có khỉ vàng là trái pháp luật. BQL Khu bảo tồn biển Cù Lao Chàm đề nghị các cơ quan, đơn vị cùng phát động phong trào toàn dân bảo vệ môi trường, vệ sinh ngăn nắp, xử lý và phân loại rác tại nguồn; kiểm soát các thùng rác để khỉ không có cơ hội tiếp cận các nguồn thức ăn trong khu dân cư và đối xử thân thiện, không nên có những hành động xung đột với khỉ để tránh những nguy hiểm có thể xảy ra…